Przesądy pogrzebowe odgrywały kiedyś bardzo ważną rolę w radzeniu sobie ze śmiercią bliskiej osoby. Chociaż obecnie coraz częściej zdajemy się w tej kwestii na naukę, niektóre z nich wciąż mają się dobrze – i choćby z tego względu warto je znać. Dzisiaj przedstawiamy najważniejsze przesądy cmentarne i pogrzebowe, z którymi można się spotkać.
Co oznacza, jak pada deszcz w dniu pogrzebu?
Przesądy związane z pogrzebem dotyczą między innymi pogody. Deszcz w dniu uroczystości wbrew pozorom jest odbierany pozytywnie. Z jednej strony lejąca się z nieba woda stanowi symbol oczyszczenia i odnowy, z drugiej znów obraz smutku – w myśl, że sama przyroda opłakuje zmarłego. Wiele osób łączy obydwa te znaczenia, wskazując, że chociaż świat płacze po zmarłym, jego dusza jest gotowa na przejście w zaświaty i szybko odnajdzie tam spokój.
A jakie są przesądy pogrzebowe dotyczące słonecznej pogody? Słońce i piękny dzień mają oznaczać, że zmarły już zaznał spokoju i jest szczęśliwy, a pozostali bliscy nie powinni nadmiernie się smucić oraz go opłakiwać.
Co oznacza, gdy zgaśnie świeca podczas pogrzebu?
Wśród licznych przesądów pogrzebowych, które przetrwały do dzisiaj, znajdują się te dotyczące świec. W niektórych rejonach Polski funkcjonowało przekonanie, że jeśli zgaśnie świeca na pogrzebie, to wkrótce umrze ktoś kolejny z rodziny zmarłego. Ten motyw zresztą często pojawiał się w dawnych przesądach. Aby śmierć nie przyszła po następną osobę, podejmowano się wielu czynności, które miały temu zapobiec.
- Biorąc pod uwagę dawne przesądy pogrzebowe, niedziela i święta to okresy, w których nie należy urządzać pochówku. Co więcej, zmarły powinien zostać pochowany przed ostatnim dniem tygodnia, by nie zabrać ze sobą kogoś z rodziny.
- W niektórych domach tuż po wyniesieniu ciała zmarłego, odwracano krzesła, na których stała trumna, co miało blokować drogę śmierci, uniemożliwiając jej zabranie kolejnej duszy.
- Wśród innych ciekawych przesądów pogrzebowych było przekonanie, że nie można spać, jak ktoś umiera. Jako że umierający mógłby pociągnąć za sobą dusze śpiących, w niektórych rejonach Polski budzono nie tylko domowników, ale również sąsiadów, a nawet zwierzęta.
- Przesądy cmentarne zakazują także zabierania z nekropolii kwiatów, także żywych, i sadzenia ich w ogródku. Ma to sprawić, że kwiaty wrócą na cmentarz, ale tym razem na grób osoby, która je zabrała.
Ile czasu nie rusza się rzeczy po zmarłej?
Po odejściu bliskiej osoby, gdy zorganizuje się już pogrzeb, przesądy zabraniają ruszać jej rzeczy przez kolejne 6 tygodni. U podstawy tego zwyczaju leży przekonanie, że właśnie przez taki okres dusza błąka się między światem żywych i umarłych, odwiedzając swój dawny dom i przyglądając się bliskim. Pozostawienie ubrań, dokumentów czy wszelkich innych przedmiotów codziennego użytku ma umożliwić zmarłemu korzystanie z nich, jeśli będzie tego chciał. Jednocześnie stanowi wyraz szacunku i przywiązania.
Z podobnym okresem 6 tygodni wiążą się też pewne przesądy pogrzebowe. Wieńce i kwiaty właśnie przez taki czas nie powinny być sprzątane z grobu. Obecnie jednak coraz częściej odchodzi się od tego zwyczaju lub dostosowuje tak, by utrzymać porządek na grobie, jednocześnie nic z niego nie zabierając.
Jeśli chodzi o przesądy pogrzebowe, kwiaty pojawiają się także w innych wierzeniach. Swego czasu istniało przekonanie, że gubiąc je w drodze na cmentarz, można sprawdzić na siebie nieszczęście, włączając w to śmierć kolejnej bliskiej osoby.
Czego jeszcze nie wypada robić na pogrzebie i po nim? Przeczytaj: Czego nie wolno robić na pogrzebie, czyli pogrzebowy savoir-vivre.
Dlaczego nie powinno się nosić ubrań po zmarłym?
Przesądy po pogrzebie zakładają, że nie powinno nosić się ubrań po zmarłym, bo to mogłoby stanowić zachętę do tego, żeby nas odwiedził z zaświatów. Popularne jest także dawne przekonanie, że to właśnie w nich kumulowała się energia, która zapowiadała odejście danej osoby. To znów stanowi zły omen i może ściągnąć pecha na tego, kto odważy się założyć odzież należącą do zmarłego.
Co ciekawe, działało to też w drugą stronę. Niegdyś wierzono, że zmarłego nie można ubierać w pożyczone ubrania. Gdy weźmiemy pod uwagę dawne przesądy pogrzebowe, buty były najbardziej problematyczne, bo mogły sprowadzić śmierć na ich pierwotnego właściciela.
Czy w ciąży można iść na pogrzeb?
Dawne przesądy cmentarne wskazywały również, jak powinien wyglądać orszak pogrzebowy i zakazywały chodzenia w nim na przykład kobietom w ciąży. Wierzono bowiem, że zarówno uczestniczenie w pochówku, jak i oglądanie i dotykanie zmarłego sprawi, że zabierze on ze sobą duszę nienarodzonego. Podobne przesądy obejmowały dziecko. Cmentarz miał sprowadzić na nie wczesną śmierć.
Jakie są inne przesądy w ciąży o pogrzebie? W niektórych częściach naszego kraju istniało przekonanie, że patrzenie na nagrobki lub nieboszczyka może wywołać u dziecka niedokrwistość i próchnicę zębów.
Przesądy o pogrzebach wciąż stanowią ważną część naszej kultury, dlatego też w zakładzie pogrzebowym Styks podchodzimy z szacunkiem do wszystkich przekonań naszych Klientów. Dzięki temu organizacja pogrzebu we Wrocławiu lub okolicach, którą się zajmujemy, przebiega w atmosferze wzajemnego zrozumienia i daje rodzinie przestrzeń na przeżywanie śmierci bliskiej osoby w godny sposób.